Cơ bản về Cài đặt Windows cho máy tính

Tôi xin viết 1 bài hướng dẫn cơ bản về cài đặt Windows cho máy tính, trên mạng các bạn chắc cũng tìm thấy nhiều bài viết tương tự. Nhưng tôi sẽ viết, biết đâu cách viết của tôi phù hợp hơn với 1 số bạn đọc thì sao.

1. Kiến thức cần biết:

Máy tính bao gồm các thiết bị đầu vào và đầu ra. Nhưng máy tính nào cũng phải có:

- BIOS chứa chương trình khởi động máy gọi là CMOS, các máy tính đều phải bật tắt được, và có khả năng chạy được các hệ điều hành đều thông qua chương trình lưu trên BIOS, chương trình này giúp ta khởi động hệ điều hành lưu trên HDD, USB, CD-DVD, LAN và nó cũng được update để sửa chữa những lỗi của nó, bạn thường nghe nói đến update BIOS là vậy.

- RAM dùng để tải chương trình làm việc, tùy theo lượng dữ liệu cần thiết cho từng hệ điều hành mà lượng Ram có thể nhiều hay ít, càng nhiều thì việc chuyển đổi diễn ra càng nhanh, tuy nhiên cũng phụ thuộc vào main nữa.

- VGA dùng để đưa thông tin hình ảnh ra màn hình, có card rời và card tích hợp trên main. Dung lượng nhớ và xung thi hành giúp cho việc chuyển đổi tín hiệu hình ảnh ra màn hình mượt mà hay giật cục. để dễ hiểu, bạn cứ nghĩ mỗi hình ảnh có 1 kích thước là 1Mb, VGA của bạn có dung lượng là 2M/s thì nó có thể tải 2 hình ảnh trong cùng 1 giây không sao, nhưng nếu hình ảnh là 3M thì nó không thể hiện thị được, nó cần 1 giây 5 để tải được hình ảnh này, và hình ảnh giật cục.

- HDD đĩa cứng, dùng để lưu trữ dữ liệu, hoặc hệ điều hành, mỗi máy bàn có thể có 1 hoặc nhiều ổ cứng, máy xách tay thì thường 1 ổ cứng trong mà thôi. ổ cứng hiện tại thường là ổ cứng cơ kiểu xoay, nên nó có tuổi thọ và tốc độ truy xuất kém. ổ SDD là ổ chíp nhớ, tuổi thọ cao và tốc độ truy xuất cao.

2. Hệ điều hành:

- CMOS cũng được coi là 1 hệ điều hành, vì chúng ta có thể thao tác trên đó những thứ cài đặt cơ bản cho phần cứng chúng ta.

- Hệ điều hành thứ 2, chúng ta thường dùng như là MS-DOS, Linux, Windows, Ios, .... do hãng thứ ba viết ra đáp ứng được phần cứng của từng loại máy tính. Máy tính phổ thông dùng hệ điều hành Windows và Linux (Ubuntu) còn máy tính Mac thì dùng hệ điều hành Mac OS (Của Apple được coi như là 1 dòng riêng độc quyền).

- Hệ điều hành thứ 2 này được khởi động từ CMOS, khi máy tính khởi động, CMOS sẽ truy tìm những thiết bị ngoại vi và tìm kiếm trên đó 1 phần khởi động được để khởi động hệ điều hành thứ 2 này, tính năng này gọi là Boot. Việc sử dụng đĩa Hirent boot, đĩa cài windows, đĩa cài Linux, hoặc các USB cứu hộ thật ra là khởi động 1 hệ điều hành thế này thôi.

3. Thiết lập BIOS:

Để tiến trình cài windows diễn ra chúng ta cần thực hiện cài đặt BIOS phù hợp với thiết bị chúng ta dùng cài windows.

Mỗi máy có 1 phím truy xuất vào BIOS khác nhau, nhưng thường khi nhấn mở máy, nó hiện ở góc màn hình (nếu máy đã bật chế độ Fast Boot, thì nó bỏ qua bước này, bạn cần bỏ chế độ Fast boot trước, bằng cách nhấn giữ phím shift khi tắt máy, đối với hệ điều hành từ windows 8 trở về sau).

Bạn khởi động máy và nhanh chóng nhấn thả liên tục phím truy xuất BIOS.

Giao diện của BIOS rất khác nhau tùy từng hãng sản xuất. nhưng phần Boot thì lúc nào cũng có.

Ngày nay có 2 chế độ boot, kể từ khi chuẩn đĩa GPT ngày càng phổ biến, thì ta có lựa chọn để kích hoạt chế độ UEFI boot device.

Vậy bạn cần chú ý bản sau để biết cần thiết lập như thế nào.

Loại đĩa	GPT guid partition table	MBR master boot record
Hệ điều hành	Windows 7,8,10 64bit	Mọi windows
Thiết bị boot	USB, CD-DVD chuẩn UEFI với bản windows 64bit	USB, CD-DVD chuẩn legacy
Sao lưu	Chương trình hỗ trợ chuẩn đĩa GPT như Acronis true image 2014 trở lên	Nhiều phần mềm sao lưu được dùng như Norton ghost

như vậy, nếu bạn đang có một sự trái khoáy thì làm thế nào. Bạn có thể dùng một USB có chứng năng boot vào Windows 7 PE (hướngdẫn) để khởi chạy chương trình MiniTool Partition Wizard Professional 8.1 Portable

sau đó bạn chuyển đổi lại ổ đĩa cho phù hợp với đĩa cài đặt windows của mình hoặc USB cài đặt của mình.

Bạn cần vào BIOS để thiết lập thứ tự boot từ USB trước, bạn có thể tham khảo cách sử dụng BIOS giả lập của Lenovo ở đây https://download.lenovo.com/bsco/index.html

Như hình dưới đây, bạn sẽ nhìn thấy các tùy chọn khi vào BIOS, phần boot order, nó có chia ra phần lựa chọn các thiết bị boot cho phần UEFI và Legacy, bạn chú ý phía dưới có 1 hướng dẫn để thay đổi thứ tự boot, bằng cách nhấn chọn phím mũi tên lên xuống. bạn cần cho thiết bị dùng cài Windows lên đầu tiên.

4. Chuẩn bị thiết bị cài Windows:

Bạn cần có 1 file cài đặt windows, tải về từ mạng, hoặc nếu bạn muốn không tốn công mà tốn tiền thì ra tiệm mua 1 đĩa cài windows về mà dùng (thường đã được chỉnh sửa theo ý của người chủ, tôi không thích nên thường tải file cài từ mạng về rồi tạo cho mình 1 công cụ cài).

Bạn vào google gõ bản windows cần cài, ví dụ:

Windows 7 32bit iso

Bạn tải bản ISO vì nó cho chúng ta khả năng boot được.

Sau khi tải về nếu bạn muốn cài từ USB thì

Tải thêm phần mềm https://rufus.akeo.ie/rufus và tiến hành đưa bản cài đặt vào USB thông qua chương trình rufus.

Nếu bạn muốn cài từ ổ CD-DVD thì bạn mua 1 đĩa DVD trắng từ nhà sách (Fahasa chẳng hạn), rồi tải phần mềm Imgburn để tiến hành ghi file ISO ra đĩa này làm đĩa cài (bạn chọn write image file to disk nhé)

Bạn tra google để biết thêm cách sử dùng rufus nhé.

5. Tiến hành cài đặt.

Bạn cho thiết bị cài đặt vào máy rồi chỉnh lại BIOS như phía trên cho phù hợp vời thiết bị cài đặt rồi khởi động lại máy.

Khi màn hình xuất hiện dòng "Press anykey to boot from CD-DVD ..." thì bạn nhanh tay nhấn phím khoảng trắng để vào phần cài đặt.

Cài đặt Windows khá đơn giản, chỉ chú ý phần lựa chọn ổ đĩa cài đặt. nếu máy bạn chưa từng được cài windows từ trước thì cứ nhấn chọn vào ổ đĩa và chọn Drive option để tiến hành chia phân vùng cho đĩa. Nhớ là dung lượng phân vùng để cài phải lớn hơn 15GB, nhưng chúng ta nên cho nó khoảng 50GB đấy vì từng lúc ổ cài này sẽ tăng nhiều.

Nếu máy bạn đã được cài windows thì bạn sẽ chọn phân vùng có ghi chữ system, và cũng chọn Drive option, sau đó chọn Format, và nhấn nút next để tiếp tục.

Bạn lưu ý, chọn cho đúng phân vùng, nếu không dữ liệu của bạn sẽ mất hết.